نوشته‌ها

همه مردان سرطان پروستات می گیرند

غده پروستات در جلوی مثانه واقع شده است و حدود 20 گرم وزن دارد و مجرای ادرار از وسط آن رد می شود. وقتی سن مردی بالا رود غده پروستات بزرگ و بزرگتر می شود به طوریکه به مجرای ادرار فشار می آورد و آن را تنگ می کند. این معمولا در حدود 60-50 سالگی یک مرد اتفاق می افتد. این بزرگی خوش خیم است و سرطان محسوب نمی شود اما علائمی را به وجود می آورد که بیمار را آزار می دهد. این علائم شامل موارد زیر هستند:

1- تخلیه نشدن کامل ادرار: به طوریکه چند دقیقه پس از ادرار کردن باز حس می کند که ادرار دارد و اگر به دستشویی برود کمی ادرار دارد.

2-دستپاچگی در هنگام ادرار داشتن: بیمار نمی تواند ادرار خود را به خوبی نگه دارد و احساس می کند که نزدیک است ادرارش بریزد و دستپاچه به سمت دستشویی می رود.

3- گیر کردن ادرار: در اوج بیماری ادرار تخلیه نمی شود و در انسداد کامل برای تخلیه ادرار باید به بیمار سُند زد تا ادرار تخلیه شود.

در این هنگام با اقدام به عمل جراحی قسمتی از وسط غده پروستات را می تراشند و راه ادرار را باز می کنند. این عمل اگر موفقیت آمیز انجام شود علائم بیماری را ده سال بهبود می بخشد.

اما سرطان پروستات در قسمت های اطراف پروستات به وجود می آید. برخلاف بیماری قبلی که در قسمت مرکزی پروستات ایجاد می شد.

محققین ثابت کرده اند که کانون های کوچک سرطان در پروستات تمام مردان 90 ساله وجود دارد. بنابراین ابتلا به سرطان پروستات در مردان دیر و زود دارد ولی سوخت و سوز ندارد. البته از وقتی که سرطان ایجاد می شود تا وقتی که رشد کند و ایجاد گرفتاری نماید معمولا 15-10 سال طول می کشد.

برای تشخیص سرطان پروستات و بزرگی خوش خیم پروستات یک آزمایش آسان و متداول به نام PSA وجود دارد که بالا رفتن مقدار آن در خون نشانه یکی از این دو بیماری است. برای تفکیک این دو از یکدیگر آزمایش دیگری به نام Free PSA لازم است و نسبت این دو ماده به یکدیگر در تشخیص بزرگی خوش خیم پروستات از سرطان پروستات به پزشک معالج کمک می کند.

توصیه می شود مردان بالای پنجاه سال این آزمایش ها را به طور دوره ای و مرتب انجام دهند.

هورمون شناسی

هورمونها نوعی از مواد شیمیایی هستند که در بدن نقش پیام رسان را بازی می کنند. مثلا وقتی کسی در محیط گرم قرار می گیرد و آب بدنش را به شکل تعریق از دست می دهد و یا در شرایطی قرار دارد که آب به اندازه کافی نمی نوشد، بدن باید میزان از دست دادن آب را کاهش دهد و آب را ذخیره کند. برای اینکار باید مثلا مقدار ادرار را تا جای ممکن کم کند و به اصطلاح ادرار را غلیظ نماید. این فرمان از مغز توسط هورمون ADH یا آنتی دیورتیک هورمون یا هورمون کاهنده میزان ادرار انجام می پذیرد. یعنی غده هیپوفیز در مغز این ماده را آزاد می کند و این ماده روی کلیه اثر می کند و آنها را وا می دارد که در دفع ادرار صرفه جویی کنند. یک بیماری وجود دارد به نام دیابت بی مزه که در این بیماری تولید یا ترشح هورمون ADH اشکال دارد. در نتیجه کلیه ها مقادیر زیادی آب دفع می کنند و میزان ادرار بیمار حتی به بیست لیتر در روز می رسد(مقدار طبیعی ادرار در شرایط متعارف در یک فرد بالغ سالم نیم تا یک و نیم لیتر است). در این مورد و بسیاری موارد دیگر پزشک معالج نیاز به دانستن مقدار ADH بدن دارد. این هورمون به میزان کمتر از 5 پیکو گرم در هر سی سی خون وجود دارد. جهت یادآوری پیکوگرم یعنی هزار میلیاردیوم گرم به عبارت دیگر هزار میلیارد پیکو گرم می شود یک گرم.

امیدوارم از این مثال  به اهمیت بخش هورمون شناسی آزمایشگاه پی برده باشید. اندازه گیری مواد با این مقدار کم کاری بسیار دشوار و دقیق است و به تجهیزات ویژه و افراد متخصص و با تجربه نیاز دارد. از طرف دیگر دقت و صحت نتایج آزمایشگاهی برای تشخیص دقیق و درست بیماری بسیار مهم و ضروری است. بنابراین بخش هورمون شناسی از بخش های بسیار مهم آزمایشگاه می باشد که در تشخیص و درمان بیماران اهمیت ویژه دارد.

در آزمایشگاه سروش با استفاده از تجهیزات و مواد درجه یک و به کارگیری نیروهای متخصص PHD و فوق لیسانس سعی شده است که نتایج دقیق و قابل اعتماد حاصل شود و حداکثر کمک به بیمار و پزشک صورت بگیرد.