نوشته‌ها

بیماری لوپوس

نام کامل این بیماری لوپوس اریتماتوس سیستمیک یا SLE است. در این بیماری بسیاری از ارگان های بدن آسیب می بینند ولی اهم آنها پوست، خون، مفاصل و کلیه می باشد.

در پوست قرمزی همراه با ورم مخصوصا در پوست صورت دیده می شود که معمولا مشکل بیمار را عوض می کند و بسیار ناراحت کننده است.

در کلیه ها، نفرونها یا همان واحدهای ساختمانی کلیه آسیب می بیند و بیمار قادر به حفظ  پروتئین های خون خود نبوده و پروتئین در ادرار دفع می شود. آسیب کلیه می تواند پیشرفت کند و به نارسایی کلیه بیانجامد. در مفاصل درد و ورم ایجاد می شود و حرکات بیمار محدود و دردناک می گردد. همچنین بیمار ممکن است دچار کم خونی، کاهش پلاکت ومشکل انعقاد خون شود. که هر کدام از اینها می تواند مشکل بعدی را برای بیمار به دنبال داشته باشد.

تشخیص این بیماری بر اساس نشانه های بالینی و یافته های آزمایشگاهی است.در آزمایشگاه تست های متعددی مربوط به این بیماری می باشد که مختصرا شرح می دهیم:

1-سلول LE: در این تست پس از انجام مراحل و مقدمات یک لام میکروسکوپی تهیه و بررسی می گردد. دیدن سلول های نوتروفیل که هسته سلول های لنفوسیت را خورده اند به معنی مثبت بودن تست است.

2- ANA: یعنی بررسی پادتن آنتی بادی یا ضد هسته.  در بیماری لوپوس بنا به دلایل ناشناخته، سیستم ایمنی بدن بر ضد مواد درون هسته های سلول ها آنتی بادی می سازد و این آنتی بادی می تواند با اتصال به آنتی ژن خود واکنشهایی را در بدن ایجاد کرده و اختلالات متعددی را بوجود بیاورد.

3- آنتی DNA : این هم آنتی بادی دیگری است که در بیماران لوپوسی وجود دارد و پادتنی بر ضد اسیدنوکلئیک های هسته یا همان مواد وراثتی هسته است.

4- پروفایل AMA: آنتی بادی های ضد هسته در حقیقت آنتی بادی های مختلفی هستند که بر ضد مواد مختلف داخل هسته مثل خود  DNA  یا RNA یا هیستونها و سانترومرو … ساخته شده اند. در این تست نوع دقیق آنتی بادی شناخته می شود. این تست در آزمایشگاه سروش به دو روش الایزا و ایمنوفلورسانس انجام می گردد که دومی می تواند با بررسی الگوهای واکنش ، اطلاعات گرانقیمتی را در اختیار پزشک بگذارد.

5- LACیا ضد انعقاد لوپوسی: این تست ماده ای را بررسی می کند که با ایجاد اختلال در سیستم انعقاد خون بدن، مانع انعقاد خون شده یا انعقاد را به تاخیر می اندازد.واضح است که وجود این ماده می تواند عوارض متعددی هم داشته باشد.

6- CRP: این تست وجود التهاب را بطور کلی در بدن  نشان می دهد و گاهی برای بررسی شدت بیماری و یا پیشرفت درمان استفاده می شود.

7- بیوپسی کلیه: بیوپسی یعنی نمونه برداری از بافت زنده بدن و بیوپسی کلیه برای بررسی میزان پیشرفت بیماری لوپوس در کلیه بیماران مبتلا انجام می شود. در آزمایشگاه سروش علاوه بر بررسی معمولی بافت کلیه با میکروسکوپ نوری، آزمایشات ایمنوفلورسانس روی بافت انجام می شود که می تواند رسوب مواد مختلف را در نفرون های کلیه به دقت تعیین نماید.

8- HLA: یعنی بررسی آنتی ژن های روی گلبول های سفید

همانطور که گلوبولهای قرمز پروتئین های مخصوص روی جداره خود دارند که با بررسی آنها گروه خونی را تعیین می کنیم (پروتئین A یا B یا هردو یا هیچکدام) روی گلبول های سفید هم آنتی ژن های بسیار بیشتر وجود دارد. همراهی این پروتئینها یا آنتی ژنها با  برخی بیماری ها به خوبی روشن شده است.مثلا در بیماران بهجت( در مقاله های بعدی درباره آن صحبت می کنیم) آنتی ژن خانواد B5 روی گلبول های سفید خون وجود دارد. یا در بیماری التهاب ستون فقرات (اسپونویلیت انکیلوزان) آنتی ژن B27 روی غشاء لنفوسیتها موجود است. بنابراین بررسی آنتی ژنهای HLA می تواند در شناسایی برخی بیماریها کمک نماید. آزمایش سرولوژیک HLA در آزمایشگاه سروش هر روز انجام می گردد.

روماتیسم چیست؟

روماتیسم یک کلمه عامیانه است که به شکل غیر اختصاصی به پا درد و زانو درد اطلاق می شود و عوام معتقدند که هرگاه کسی در محل نم ناک و نمور کار یا زندگی کند دچار این عارضه می گردد.

اما در حقیقت واژه روماتیسم از کلمه روماتولوژی مشتق می شود که یعنی بیماری استخوانها و مفاصل و عروق و ….که به علت اشکال در سیستم ایمنی بدن ایجاد می گردد.

به متخصصین این رشته روماتولوژیست می گویند.

این بیماریها شامل لوپوس – آرتریت – اسکلرودرمی- بهجت و چندین بیماری دیگر است که به ترتیب در همین صفحه  به آنها اشاره خواهد شد.

آرتریت : به طور کلی یعنی ورم مفاصل

آرتریت روماتوییدی به بیماری ورم مفاصل  به علت اختلال سیستم ایمنی  گفته می شود. در این بیماری مفاصل کوچک و بزرگ بدن به ویژه مفاصل کوچک انگشتان دست متورم و دردناک و قرمز می شود و به تدریج حتی کج و معوج می گردد.

افراد مسنی که انگشتان بدشکل و کج دارند ، احتمالا مبتلا به این بیماری هستند.

در این بیماری سیستم ایمنی بدن به اشتباه با ایجاد واکنش آماسی شدید منجر به تخریب ساختمان مفصل  و در نتیجه تورم و درد در آن ناحیه می شود.

اما تورم مفاصل تنها به علت  آرتریت روماتوئید ایجاد نمی شود و بسیاری چیزهای دیگر مثل ضربه ، آرتروز و عفونت نیز به تورم مفاصل منجر می گردد. بنابراین وظیفه پزشک متخصص روماتولوژی تشخیص این بیماریها از یکدیگر و درمان نوع روماتیسمی آن است. برای تشخیص دقیق بیماری  آرتریت روماتوئید به آزمایشات متعددی نیاز داریم . همچنین لازم است از مفاصل مبتلا عکس رادیوگرافی تهیه کنیم. با کنار هم گذاشتن شواهد 1- بالینی 2- رادیولوژیک  و آزمایشگاهی تشخیص بیماری محرز می گردد.

اصولا  بیماری های روماتولوژیک  بیماری های پیچیده ای هستند و اینگونه  نیست با یک معاینه یا عکس یا آزمایش تشخیص داده شوند. بنابراین همکاری بیمار و صبوری او  برای تکمیل شواهد تشخیصی بسیار مهم می باشد. و انتظار اینکه با اولین مراجعه به تشخیص  و درمان دست پیدا کند، در این مورد خاص انتظار بی جایی است. و همین انتظار نادرست بیماران را به سمت مداخله گران  بی اطلاع و پر مدعا سوق می دهد با ادعای درمانهای معجزه آسا و فوری بیماران را فریفته و از بی اطلاعی آنها به ثروت و شهرت دست پیدا می کنند و بیمار زمان زیادی را از دست می دهد که گاه می تواند عواقب جبران ناپذیری داشته باشد.

برخی از مهمترین آزمایشاتی که برای تشخیص بیماریهای روماتولوژیک درخواست می شود، به شرح ذیل است:

1-CPP: یک پروتین خاص است که در خون بیماران مبتلا به  آرتریت روماتوئید بالا می رود.

2-RF : یک پادتن یا آنتی بادی غیرطبیعی است که علیه آنتی بادیهای طبیعی بوجود می آید.

3-CRP: یک پروتین ویژه است که در بسیاری از التهابها و عفونت ها بالا می رود و گاهی برای بررسی شدت بیماری  هم کاربرد دارد.

این صفحه را دنبال کنید تا اطلاعات بیشتری در مورد بیماری های روماتولوژیک و آزمایشات آنها بدست آورید.