1- اولین قدم در آزمایشگاه ارائه نسخه پزشک به بخش پذیرش می باشد.
2- مسئول پذیرش نسخه شما را وارد سیستم کامپیوتر می کند.
• در بخش پذیرش از شما سوالاتی در ارتباط با شرایط آزمایش خودتان خواهند نمود.
• این امر حدود 6- 5 دقیقه طول می کشد.
3- برگه پذیرش به شما تحویل داده می شود و از شما خواسته می شود تا وجه مربوط را به صندوق پرداخت نمایید.
• هزینه آزمایش شما با توجه به تعرفه نظام پزشکی دریافت خواهد شد.
• در برگه پذیرش نام و نام خانوادگی، شماره پذیرش و تاریخ آماده شدن جواب شما درج گردیده است.
4- نسخه و برگه پذیرش شما به بخش نمونه برداری تحویل داده می شود.
5- دراین فاصله تا زمانی که برای نمونه برداری شما را صدا کنند، در سالن آزمایشگاه منتظر باشید.
• ممکن است 10 دقیقه از زمان شما به انتظار سپری شود.
6- برای نمونه برداری صدا می شوید.
7- در بخش نمونه برداری برگه پذیرش شما بررسی و نمونه گیری مناسب با شرایط آزمایش شما به عمل می آید.
• ممکن است در این بخش از شما سوالاتی در ارتباط با علائم بیماری و شرایط آزمایش شود.
• به دقت به توضیحات شخصی که از شما خون می گیرد، گوش دهید. ممکن است آزمایش شما ادامه داشته باشد.
8- چنانچه آزمایش ادرار یا مدفوع دارید با توجه به توضیحات مندرج در نحوه صحیح جمع آوری ادرار و مدفوع به دستشویی بروید و نمونه خود را پس از گرفتن در محل نگهداری نمونه ها قرار دهید.
9- در پایان با هماهنگی بخش پذیرش آزمایشگاه را ترک نمایید.
آنچه بیماران باید در مورد نمونه گیری بدانند:
برای انجام هر تست نیاز به نمونه خاصی از بدن می باشد که با رعایت شرایط خاص گرفته می شود.
• چنانچه بیماری خاصی دارید یا به منظور خاصی آزمایش می دهید، حتما آزمایشگاه را مطلع کنید.
• در صورتیکه پزشک معالج شما، شرایط خاصی برای انجام آزمایش توصیه کرده اند، حتما رعایت فرمایید.
• برای آزمایشات قند ناشتا، چربی و پرولاکتین باید ناشتا باشید. ناشتایی یعنی نخوردن غذا، چای شیرین و مواد حاوی قند و چربی و آدامس. برای آزمایش قند ناشتا و چربی 12- 10 ساعت ناشتایی بلامانع است. مسواک زدن بلامانع است. مثال: اگر ساعت 8 شب شام خورده اید می بایست 8 صبح روز بعد نمونه گیری شوید لذا قبل از ساعت 8 صبح به آزمایشگاه مراجعه کنید.
• آزمایش پرولاکتین علاوه بر ناشتایی نیاز به رعایت شرایط زیر دارد:
1- عدم معاینه سینه یا شیر دهی در شب قبل از آزمایش.
2- استراحت کافی در شب قبل از آزمایش.
3- نداشتن استرس و فعالیت بدنی در روز آزمایش.
4- نداشتن فعالیت جنسی قبل از آزمایش.
• آزمایش آهن بهتر است ناشتا و هنگام صبح انجام شود.
• آزمایش اسید اوریک به حداقل 4 ساعت ناشتایی نیاز دارد.
مراحل نمونه گیری:
خون گیری صحیح نیاز به دانش و مهارت توام دارد.
جهت جمع آوری نمونه خون وریدی، خون گیر کار آزموده باید مراحل زیر را پیگیری نماید:
1- انطباق مشخصات برگه درخواست آزمایش با مشخصات بیمار.
2- اطمینان محدودیت غذایی و عدم حساسیت به دستکش لاتکس.
3-بعضی از آزمایش ها نیاز به ناشتا بودن و حذف بعضی مواد رژیم غذایی قبل از خون گیری دارند.
4- محدودیت غذایی و زمانی بر اساس نوع آزمایش متفاوت می باشد و این محدودیت ها جهت حصول نتایج صحیح آزمایش ضروری است.
5- در صورتیکه بیمار به لاتکس حساسیت داشته باشد باید از دستکش و توورنیکه مناسب استفاده نمود.
6- نمونه گیری وریدی به دو روش انجام می شود:
• استفاده از سرنگ
• استفاده از لوله خلاء
 ژل های جدا کننده حاوی یک ماده خنثی است که سبب تغییر موقتی و ویسکوزیته خون در طی سانتریفیوژ می شوند. دانسیته این ژل ها سبب می شود که ما بین سرم یا پلاسما قرار گیرند.
 قابل ذکر است که لوله های حاوی ضد انعقاد باید تا خاتمه مکش پر از خون شوند.
بر اساس نوع آزمایش، سرنگ و سر سوزن مناسب یا لوله خلاء انتخاب می شود.
معرفی آزمایشگاه:
به طورکلی آسیب شناسی از دو بخش کلی آسیب شناسی بالینی و آسیب شناسی تشریحی تشکیل می گردد. در قسمت نخست یعنی آسیب شناسی بالینی، امور تشخیصی مربوط به خون، مواد دفع شده از بدن نظیر ادرار، مدفوع، خلط و … با روش های بسیار پیچیده ای که روز به روز غنی تر می گردند، به انجام می رسد. در بخش دوم یعنی آسیب شناسی تشریحی، نمونه های بافتی که از بدن خارج می شوند نظیر نمونه های بیوپسی روده یا معده و اعضائی نظیر رحم، پستان و … مورد بررسی دقیق با میکروسکوپ قرار می گیرد و تشخیص بسیار حیاتی و مهم و قطعی داده می شود که توسط پاتولوژیست گزارش شده و مهر و امضاء می گردد که سند حقوقی و پزشکی است.

آزمايش الکتروفورز هموگلوبين نوعي آزمايش خون است که در آن انواع مختلف هموگلوبين بررسي مي شود. هموگلوبين ماده اي است در گلبول هاي قرمز،  که وظيفه ي حمل اکسيژن را بر عهده دارد.

انواع هموگلوبين طبيعي عبارتند از:

هموگلوبين A: اين نوع  هموگلوبين، بيشترين هموگلوبيني است که به طور طبيعي در بالغين يافت مي شود. در بعضي از بيماري ها، مثل تالاسمي ممکن است ميزان هموگلوبين A کاهش يابد و ميزان هموگلوبين F زياد شود.

هموگلوبين F  هموگلوبين جنيني: اين نوع هموگلوبين در جنين و نوزادان تازه متولد شده يافت مي شود. کمي بعد از تولد، هموگلوبين F‌ با هموگلوبين A هموگلوبين بالغين جايگزين مي شود. مقدار خيلي کمي از هموگلوبين F بعد از تولد ساخته مي شود. در بعضي از بيماري ها مثل کم خوني سلول هاي داسي شکل، کم خوني آپلاستيک و لوسمي،  ميزان هموگلوبين F افزايش مي يابد.

هموگلوبين A2: نوعي هموگلوبين طبيعي است که به مقدار کم در بالغين يافت مي شود.

در آزمايش الکتروفورز با استفاده از جريان الکتريسيته هموگلوبين هاي طبيعي و غير طبيعي در خون از هم جدا مي شوند. هموگلوبين هاي مختلف، بار الکتريکي مختلفي دارند و هر کدام با سرعت هاي مختلفي حرکت مي کنند. هر مقدار از هموگلوبين در مسير جريان الکتريکي اندازه گيري مي شود.  

وجود هموگلوبين غير طبيعي و غير طبيعي بودن ميزان هموگلوبين طبيعي در بدن مي تواند نشان دهنده وجود بيماري باشد. ممکن است وجود هموگلوبين غير طبيعي در بدن بدون علايم باليني خاصي باشد و يا به علت يک بيماري خفيف و يا به علت يک بيماري تهديد کننده ي زندگي باشد. به عنوان مثال،  وجود هموگلوبين S در بيماري کم خوني داسي شکل. اين هموگلوبين غير طبيعي در خون باعث ايجاد يک بيماري جدي مي شود.

 علت انجام اين آزمايش چيست؟

 آزمايش بررسي الکتروفورز هموگلوبين به دلايل زير انجام مي شود:

 بررسي انواع هموگلوبين در خون. براي تشخيص انواع کم خوني ها نيز به کار مي رود مثل تالاسمي.

بررسي روند درماني بيماراني که هموگلوبين غير طبيعي دارند.

 راهنمايي پدر و مادر ها براي بررسي احتمال ابتلاي فرزندشان به انواع خاصي از کم خوني ها که ممکن است اين بيماري را از يکي از والدين به ارث ببرد.  

آمادگي هاي لازم براي انجام اين آزمايش چيست؟

اگر براي درمان کمبود آهن داروي آهن مصرف مي کنيد به پزشکتان اطلاع دهيد.

نتيجه آزمايش الکتروفورز هموگلوبين

افزايش و کاهش ميزان هموگلوبين

افزايش ميزان هموگلوبين A2 و هموگلوبين F ممکن است به دليل بيماري تالاسمي خفيف  باشد. 

کاهش شديد ميزان هموگلوبين A و افزايش ميزان هموگلوبينF ممکن است به علت تالاسمي شديد باشد.

افزايش ميزان هموگلوبين F در موارد نادري ممکن است ديده شود که به دليل تداوم ارثي هموگلوبين جنيني مي باشد.

افزايش متوسط ميزان هموگلوبين S بيماري خفيف سلول هاي داسي شکل را نشان مي دهد. افزايش شديد ميزان هموگلوبين S نشان دهنده بيماري شديد سلول هاي داسي شکل است.

هموگلوبين  C در مقدار کم مي تواند به اين معني باشد که صفت هموگلوبين C  وجود دارد. هموگلوبين C  در مقادير بالا به معني بيماري C  هموگلوبين است، که باعث کم خوني و بزرگ شدن طحال مي  شود.    

وجود هموگلوبين S و C به معني بيماري هموگلوبين S-C است که نوع خفيف و متوسط بيماري سلول هاي داسي شکل است.  

ميزان خفيف هموگلوبين E مي تواند به معني وجود صفت هموگلوبين E باشد. افزايش ميزان هموگلوبين E به معني بيماري هموگلوبين E مي باشد که باعث کوچک شدن گلبول هاي قرمز خون شده و کم خوني ايجاد مي شود.

 انواع هموگلوبين غير از S, C, D, E نادر هستند. اما بيش از 350 نوع هموگلوبين غير طبيعي وجود دارد.

چه عواملي بر نتيجه آزمايش تاثير مي گذارد؟

 عللي که شما ممکن است نتوانيد اين آزمايش را انجام دهيد و  اينکه نتايج آزمايش ممکن است مفيد نباشد، عبارتند از:  

داشتن سابقه انتقال خون در 3 ماهه گذشته

داشتن کم خوني فقر آهن. کم خوني فقر آهن مي تواند باعث شود تا ميزان هموگلوبين A2 به طور کاذب کاهش يابد.

بررسي ها و تفکرات

 اگر شما قصد بچه دار شدن داريد، براي بررسي وجود هموگلوبين غير طبيعي در خون خود بايد مشاور ژنتيک انجام دهيد. اين کار به شما کمک مي کند تا متوجه شويد که فرزند شما مبتلا به نوع خاصي از کم خوني ارثي ( سلول داسي شکل و يا تالاسمي ) خواهد بود يا خير

هرگاه گردونه زمان به خرداد می رسد،اضطرابی مبهم در عمق جانم می روید.
سابقه تاریخ معاصر به یادم می آورد که خرداد آبستن حادثه هاست.خرداد 42 که گروهی از مومنان با خون خود در خیابان های تهران لاله کاشتند و رحلت امامشان که سال ها بعد در همین خرداد به یارانش پیوست و خرداد آزادی خونین شهر قهرمان بازگشت جگرگوشه در آغوش مادر و حماسه دوم خرداد که اتصال جوانان انقلاب ندیده بود با پدران از جنگ آمده شان و غروب خرداد ، آخرین روزهای این ماه حادثه ، چمران و شریعتی را به یادمان می آورد.بزرگ مردانی که گرچه فراموششان کرده ایم ، اسطوره های اسلام ایرانیند.

اولی در بزرگترین قمار بشری پا بر فرق دنیا گذاشت و زمین های سوخته لبنان را که مین در دل داشتند ، بررایت زربفت آمریکا که پول و شادی و رفاه را در دل می پرورانید، ترجیح داد و جان را به جانان ملحق کرد.

و دومی که معلم انقلابش می نامیدند؛ و اسلام و قران را از طاقچه سنت برداشت و به افسونی حیرت انگیز در دل جوانانی نهاد که خوراک روزشان اندیشه های مارکس و هگل بود و قوت شبشان هیاهوی شادنوشی در دیسکوتک ها و او تنها و بی کس ، پیامبروار ، به رغم زر و زور و تزویر ، بذر انقلاب را کاشت و ابیاری کرد، اما همچون ابوذر که قهرمان زندگیش بود ،نماند تا در چیدن میوه ها طمع ورزد.و به تقدیر گل های کویر ، تنها رویید ،در صعوبت زیست و ناکام رفت.

یادشان گرامی باد.

از کانال سازمان نظام پزشکی مشهد-به قلم دکتر سروش احمدی