انواع آزمایش قند خون

اگر تا بحال به آزمایشگاه‌های تشخیص پزشکی مراجعه و تست قند خون داده باشید، احتمالا تا حدودی در این مورد اطلاعات دارید. اما اگر مشتاق هستید درباره‌ی انواع آزمایش قند خون بیشتر بدانید، شما را به خواندن این مطلب دعوت می‌کنیم.

قند خون چیست؟

سلول‌های بدن برای تمام فعالیت‌های حیاتی نیاز به انرژی دارند و انرژی از غذاهایی که روزانه می‌خوریم بدست می‌آید. غذاها در بدن ما هضم‌شده و طی فرایندهایی کربوهیدرات موجود در آن به گلوکز تبدیل و در خون آزاد می‌شود.

بنابراین بلافاصله پس از خوردن وعده‌های غذایی، میزان گلوکز یا همان قند خون در بدن بالا می‌رود. پس از این افزایش، هورمون انسولین از پانکراس (لوزالمعده) ترشح و به سلول‌های بدن کمک می‌کند تا از گلوکز استفاده کنند. در نتیجه سطح گلوکز به آرامی پایین خواهدآمد.

اگر بدن به اندازه‌ی کافی انسولین ترشح نکند، میزان قند در خون بالا رفته و مشکلات زیادی ایجاد می‌کند، از جمله آسیب به کلیه‌ها، چشم‌ها، عصب‌ها و رگ‌های خونی. برای تشخیص اختلال در فعالیت انسولین، آزمایش قند خون گرفته می‌شود تا با درمان به موقع از عوارض آن جلوگیری شود.

انواع بیماری‌های قند

دیابت نوع 1

در این بیماران، بدن فرد به هر علتی در سنین کودکی و نوجوانی انسولین تولید نمی‌کند. در نتیجه سطح قند خون آن‌ها بالا رفته و مشکلات جدی ایجاد خواهدکرد.

پس از انجام آزمایش قند خون، اگر فرد به دیابت نوع1 مبتلا بود، برای پایین‌آوردن سطح قند خون می‌بایست به دفعات مشخص، انسولین تزریق کند.

دیابت نوع 2

در دیابت نوع دوم، بدن فرد انسولین تولید می‌کند ولی مقدار آن کافی نیست، یا انسولین تولیدشده عملکرد خود را به خوبی انجام نمی‌دهد. دیابت نوع دوم معمولا در افراد بالای 40 سال و یا با وزن بالا متداول است.

دیابت نوع2 پس از انجام آزمایش قند خون مشخص شده و برای درمان داروهای لازم تجویز می‌شود.

دیابت حاملگی

در زمان بارداری، احتمال بالارفتن سطح قند (دیابت حاملگی) وجود دارد. در شرایط خفیف، این مشکل تا هفته‌ی ششم بعد زایمان از بین می‌رود.

اما اگر دیابت بارداری که طبق آمار برای4% زنان مشکل ایجاد می‌کند کنترل نشود، خطر ابتلا به دیابت نوع2 در مادر و فرزندش را به همراه دارد. بنابراین پس از آزمایش قند خون، باید به پزشک مراجعه، و در صورت نیاز با مصرف دارو درمان شود.

پیش‌دیابت(دیابت نهان)

پیش‌دیابت یا اختلال تحمل گلوکز(IGT)، بدین معناست که به احتمال 50%، فرد در آینده به دیابت نوع2 مبتلا می‌شود.

انواع آزمایش قند خون

آزمایش قند خون ناشتا

قبل از انجام آن باید بین 16-8 ساعت (حدود 12ساعت) ناشتا باشید. این آزمایش برای تشخیص دیابت یا پیش‌دیابت استفاده و معمولا رایج‌ترین آزمایش قند خون است.

در نتایج FBS اگر میزان قند زیر 100 میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد طبیعی است، اما اگر بین 125-100 باشد، فرد مشکوک به پیش‌دیابت و سطح بالاتر از 126 بیانگر ابتلا به دیابت است.

برای اینکه نتایج آزمایش قند خون صحیح باشد، باید در مدت 12ساعت قبل از آزمایش، از مصرف دارو، انسولین، خوردنی‌ها و نوشیدنی‌ها (به جز آب)، دخانیات، الکل، چای، قهوه، استامینوفن و هم‌چنین فعالیت بدنی سنگین خودداری کنید. در هرحال اگر آزمایش سطح بالای قند را نشان دهد، باید مجددا انجام شود.

آزمایش تحمل گلوکز

آزمایش تحمل گلوکز خوراکی بدین صورت است که پس از 8 ساعت ناشتابودن، نمونه خون گرفته شده و مقدار گلوکز سنجیده می‌شود. سپس سک محلول حاوی ۷۵ گرم گلوکز به مراجعه کننده خورانده می‌شود و پس از دو ساعت دوباره نمونه گیری انجام شده و مقدار قند خون سنجید می‌شود. اگر بعد از دو ساعت، قند خون کمتر از 139 میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، طبیعی است. اما اگر بین 199-140 باشد، مشکوک به پیش‌دیابت و در مقدار بالای 200 نشان‌دهنده‌ی ابتلا به دیابت خواهدبود.

در موارد مشکوک به دیابت باید آزمایش قند خون تکرار و بررسی شود.

آزمایش دیابت حاملگی

به مانند آزمایش تحمل گلوکز است و در دو مرحله سطح قند ثبت می‌شود. تفسیر آن نیز مانند آزمایش فوق است. سطح قند نرمال در حالت ناشتا کمتر از ۱۰۰ و دو ساعت بعد خوردن گلوکز، باید کمتر از ۱۴۰ میلی گرم بر دسی لیتر باشد.

آزمایش قند خون تصادفی

در این آزمایش اهمیتی ندارد که شما کی غذا خورده‌اید، بلکه در طول روز با چندین مرتبه تکرار، تغییرات میزان قند در خون شما اندازه‌گیری می‌شود. تغییرات قابل توجه در سطح خون نشان‌دهنده‌ی مشکل احتمالی است.

آزمایش هموگلوبین A1C

این تست با اندازه‌گیری میزان هموگلوبینAC1 نشان می‌دهد که در طول 3ماه اخیر، کنترل میزان قند خون به چه صورت بوده است. در افراد دیابتی این میزان نزدیک به عدد هفت است در حالی که در افراد معمولی این عدد باید بسیار پایین‌تر از هفت باشد.

آزمایشگاه‌های مختلفی در سراسر کشور آزمایشات فوق را انجام می‌دهند. پس اگر متقاضی انجام هریک از آزمایش‌های سنجش سطح قند خون هستید، یکی از بهترین آزمایشگاه‌های پاتولوژی شهر مشهد یعنی آزمایشگاه شبانه روزی سروش را به شما پیشنهاد می‌کنیم که به طور شبانه‌روزی خدمات متنوعی را ارائه می‌دهد.